Ώρα για μια Εθνική Στρατηγική Βιομηχανίας

Μαρία Λαζαρίμου (*)
Άρθρο στην ιστοσελίδα capital.gr – 10 Σεπτεμβρίου 2020

Τόσο η χρηματοπιστωτική κρίση προγενέστερα, αλλά κυρίως η πρόσφατη υγειονομική κρίση, ανέδειξαν την ανάγκη ενίσχυσης της Βιομηχανίας ως έναν δεύτερο ισχυρό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μαζί με τον Τουρισμό, προκειμένου η οικονομία να αναπτυχθεί ισόρροπα, να τονώσει την επάρκειά της σε βασικά αγαθά και να οχυρωθεί απέναντι σε απρόβλεπτους κινδύνους.

Ο στόχος της ενίσχυσης της ελληνικής Βιομηχανίας υιοθετείται πια ευρύτερα, κυρίως δε από την ίδια την Πολιτεία, με τις επίσημες εξαγγελίες σε σχέση με το στόχο ανάπτυξης της Βιομηχανίας στο 12% του ΑΕΠ. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η Ενδιάμεση Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη, με βασική αναπτυξιακή σύσταση: «Κεντρικός στόχος για την ελληνική οικονομία κατά τα επόμενα χρόνια πρέπει να είναι η συστηματική αύξηση της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας (δηλαδή της σχετικής συμμετοχής των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών στο εθνικό προϊόν), καθώς και η στενότερη διασύνδεση της παραγωγής με την τεχνολογία και την καινοτομία».

Μετά τη συνειδητοποίηση της ανάγκης, το επόμενο στοίχημα είναι η μετουσίωση της πρόθεσης σε πράξη. Μια ιδιαιτερότητα της Βιομηχανίας έγκειται στο γεγονός ότι επηρεάζεται καθοριστικά από πλήθος πολιτικών που δεν εκπορεύονται από ένα και μόνο Υπουργείο (το εκάστοτε αρμόδιο για τη Βιομηχανία, εν προκειμένω σήμερα το Υπουργείο Επενδύσεων και Ανάπτυξης), αλλά παράλληλα αποτελούν αρμοδιότητα πολλών άλλων Υπουργείων. Για παράδειγμα, τα θέματα ενεργειακού κόστους, χωροταξίας και περιβαλλοντικής αδειοδότησης είναι αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, τα θέματα φορολογίας είναι του Υπουργείου Οικονομικών, τα θέματα κατάρτισης, εργασιακών σχέσεων και ασφαλιστικού συστήματος είναι του Υπουργείου Εργασίας, κοκ…

Η άρση των πάγιων διαχρονικών εμποδίων που αντιμετωπίζει η Βιομηχανία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς αποτελεσματικό ενδοκυβερνητικό συντονισμό με την εμπλοκή όλων των υπουργείων στην αρμοδιότητα των οποίων εμπίπτει το εκάστοτε θέμα.

Σε αντίθεση με τον Τουρισμό, η Βιομηχανία δεν είχε κάποιο ισχυρό μέλος όπως Υπουργό ή Υφυπουργό Βιομηχανίας της εκάστοτε κυβέρνησης να ασχολείται αποκλειστικά για τα ζητήματα που απασχολούσαν τον τομέα του, έστω και σε συνεργασία με τα άλλα Υπουργεία. Η πρόσφατη σύσταση της Κυβερνητικής Επιτροπής για τη Βιομηχανία με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων υπουργείων, αλλά και των παραγωγικών φορέων όπως η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, έρχεται να θεραπεύσει αυτήν την πάγια παθογένεια.

Η σύσταση της Επιτροπής είναι σημαντική και για έναν ακόμα λόγο. Η Βιομηχανία διακρίνεται από μια ιδιαίτερη ποικιλομορφία, αποτελεί ένα ολόκληρο οικοσύστημα. Είναι στην πραγματικότητα ο πιο πολυδιάστατος τομέας μιας οικονομίας, καθώς αποτελείται από πάρα πολλούς διαφορετικούς κλάδους, σημαντικά ασυσχέτιστους μεταξύ τους με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται φυσική διασπορά κινδύνου. Π.χ., η φαρμακοβιομηχανία, τα δομικά υλικά, ο κλάδος των τροφίμων-ποτών, η κλωστοϋφαντουργία, ο κλάδος του αλουμινίου, η χημική βιομηχανία,  είναι παραδείγματα κλάδων που έχουν μεν πολλά κοινά ζητήματα, αλλά απευθύνονται σε τελείως άλλες αγορές καθώς επίσης αντιμετωπίζουν και πολλά διαφορετικά προβλήματα και εμπόδια, διαφορετικές ανάγκες και προοπτικές.

Η ανάπτυξη της Βιομηχανίας απαιτούσε μια άλλη δομή διακυβέρνησης. Μέρος αυτής είναι η Κυβερνητική Επιτροπή, έργο της οποίας είναι η διαμόρφωση μιας συνεκτικής Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιομηχανία, με συγκεκριμένους στόχους, δράσεις και χρονοδιαγράμματα, τόσο για τα «οριζόντια» προβλήματα της βιομηχανίας, όσο και για αυτά των επιμέρους κλάδων της. Έργο της Επιτροπής θα είναι ακόμα η υλοποίηση και αξιολόγηση αυτής, λαμβάνοντας υπόψη το ευρωπαϊκό πλαίσιο, τις εθνικές και διεθνείς τάσεις και την ελληνική πραγματικότητα.

Ωστόσο, το πεδίο της πράξης είναι αυτό στο οποίο κρίνονται τελικά και οι καλύτεροι σχεδιασμοί. Υπάρχουν οι προϋποθέσεις, μένει να γίνουν τα επόμενα βήματα για τη διαμόρφωση και εφαρμογή μιας Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιομηχανία, προς όφελος της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της ευημερίας όλων μας.

(*) Υπεύθυνη Επικοινωνίας στην «Ελληνική Παραγωγή – Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη»

– Άρθρο στην ιστοσελίδα του Capital.gr

– Άρθρο σε PDF