Industry 4.0: Ας μη χάσουμε αυτό το τραίνο

Άρθρο της Μαρίας Λαζαρίμου*,  στο “Capital” – 14 Μαρτίου 2018 (βλ. εδώ)

Η Ελλάδα, όπως άλλωστε και άλλες μικρές χώρες της Ευρώπης δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει πλήρως τις ευκαιρίες της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα σταυροδρόμι και πρέπει να κινηθούμε γρήγορα για να μη χάσουμε ακόμα ένα τραίνο στην ιστορία μας.

Η σύγχρονη ψηφιακή επανάσταση με τις τεράστιες δυνατότητες των υπολογιστών, τη συνδεσιμότητα και την πληθώρα των δεδομένων που βρίσκονται γύρω μας, έφερε τα smartphones και το internet, και όχι βρώμικες πόλεις, φτώχεια και χολέρα. Παράλληλα έφερε πρωτοφανείς ανατροπές και αναστάτωση στον εργασιακό χώρο.

Είναι γεγονός ότι το κύμα της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης έχει μοναδικά χαρακτηριστικά και οδηγείται από πολύ διακριτούς και εξειδικευμένους κρίκους σε διεθνείς αλυσίδες αξίας, που απαιτούν λιγότερα κεφάλαια και προσφέρονται σαν σοβαρές ευκαιρίες ανάπτυξης για την Ελληνική οικονομία.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε έναν εκδημοκρατισμό της βιομηχανικής παραγωγής και έναν εκδημοκρατισμό της γνώσης. Μικρότερες βιομηχανικές μονάδες σε χώρες όπως η Ελλάδα, μπορούν να εξειδικευτούν και να συμμετάσχουν στις διεθνείς αλυσίδες αξίας. Πρέπει ν ’ακολουθήσουμε το ρεύμα, να καινοτομήσουμε και να αναπτυχθούμε, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και πλούτο για όλους όσοι συμμετέχουν.

Ανάμεσα στα μέλη της Ελληνικής Παραγωγής και όχι μόνο υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα τέτοιων εταιριών, απόδειξη ότι η Ελλάδα μπορεί. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση είναι στα μέτρα μας, ταιριάζει στην Ελλάδα, έχουμε γερά μυαλά, επιχειρηματικό δαιμόνιο και σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι κατάλληλη νοοτροπία, αποτελεσματικές πολιτικές, ψηφιακές δεξιότητες και επαρκείς υποδομές.

Επίσης πρέπει να ξεπεράσουμε τον φόβο μπροστά στην αλλαγή και να κλείσουμε τ ’αυτιά μας στις Κασσάνδρες σε σχέση με το μέλλον της εργασίας. Γιατί αντί για το σενάριο κόλασης ανέργων και υποαπασχολούμενων ανθρώπων στο μέλλον, αυτή η περίοδος της ραγδαίας και καθολικής τεχνολογικής αλλαγής, καθιστά την ανθρώπινη φύση ολοένα και πιο πολύτιμη. Πράγματι σύμφωνα με μελέτη του WEF, δύο τρίτα των μελλοντικών ψηφιακών τρόπων εργασίας θα δημιουργήσουν νέους ρόλους για τους οποίους πρέπει να προετοιμαστούμε.

Όμως, ας μη γελιόμαστε… Ο αυτοματισμός των παραδοσιακών διαδικασιών στα εργοστάσια και τις επιχειρήσεις δεν σημαίνει αυτόματα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους! Χρειάζεται να ακολουθηθούν τέσσερις αρχές επαναπροσδιορισμού του επιχειρηματικού μας μοντέλου:

– Εξατομικευμένη εξυπηρέτηση των πελατών

– Διαρκής αναπτυξιακός προσανατολισμός

– Αποτελεσματικότητα ως το μόνο συγκριτικό πλεονέκτημα – η χαμηλότερη τιμή δεν είναι πλέον αρκετή

– Η καινοτομία θα πρέπει να γίνει η βασική μας επιδίωξη.

Τον 19ο αιώνα οι κυβερνήσεις χρειάστηκαν σχεδόν εκατό χρόνια για να κάνουν τις απαραίτητες επενδύσεις στην εκπαίδευση προκειμένου το εργατικό δυναμικό να μπορέσει να επωφεληθεί από τη βιομηχανική επανάσταση. Η ψηφιακή επανάσταση απαιτεί μια εξίσου τολμηρή αλλά πολύ πιο άμεση ανταπόκριση. Η κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίσει:

– Στιβαρή τεχνολογική υποδομή

– Ανθρώπινο δυναμικό με τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες

– Δομές διακυβέρνησης και πολιτικές που μπορούν να διαχειριστούν αυτό το νέο είδος οικονομικής ανάπτυξης.

Οι επιχειρήσεις, από την πλευρά τους, θα πρέπει να δημιουργήσουν μια νέα κουλτούρα διαρκούς αλλαγής, να γίνουν πιο ευέλικτες, να καταργήσουν τα λειτουργικά και οργανωτικά silo και να αναπτύξουν μια πιο πελατοκεντρική προσέγγιση. Τέλος θα πρέπει να επικοινωνήσουν, εσωτερικά και εξωτερικά. Για να αλλάξει η εικόνα της χώρας και της βιομηχανίας και να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις.

Η βιομηχανία μας θα πρέπει να γίνει πιο εξωστρεφής, να στραφεί ακόμη περισσότερο στην παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και να πει την ιστορία της. Να κινηθεί γρήγορα για να μη χάσει και αυτό το τραίνο.

* Η κα Μαρία Λαζαρίμου είναι υπεύθυνη επικοινωνίας της Ελληνικής Παραγωγής – Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη. Από τη συμμετοχή στο πάνελ για τη Ψηφιακή Στρατηγική της Χώρας στο Delphi Economic Forum.